Polarisatie in de cultuursector
“En die Lenny is een terrorist, zij is een zionist!”, zijn de woorden waarmee de Pro-Palestijnse activisten het afgelopen weekend het concert van zangeres Lenny Kuhr verstoorden. Vier bezoekers van het concert in theater De Leest in Waalwijk stonden zondag tijdens de middagvoorstelling plotseling op, ontrolden een Palestijnse vlag en begonnen te schreeuwen. Wat voor invloed heeft polarisatie op de cultuursector en welke maatregelen worden er genomen?
Polarisatie in de cultuursector in de afgelopen periode
De activisten in Waalwijk beschuldigden Kuhr en haar familie van medeplichtigheid aan genocide. De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, Eddo Verdoner, spreekt dan ook van een antisemitische actie. Het incident heeft impact op de cultuursector. Afgelopen woensdag verscheen er een verklaring, waarin de cultuursector stelt dat "er in toenemende mate sprake is van incidenten die door polarisatie zijn ingegeven”.
Polarisatie is geen nieuw fenomeen. Toch denkt driekwart van de Nederlanders dat polarisatie toeneemt. Verschillende ontwikkelingen in de wereld voeden dit beeld, denk bijvoorbeeld aan de oorlog tussen Hamas en Israël. Echter ziet de cultuursector al zeker anderhalf jaar een toename in het aantal protesten en andere acties in onder meer concertzalen, aldus Jeroen Bartelse, directeur van muziekpodium TivoliVredenburg en co-voorzitter van Kunsten ‘92.
Dit is niet altijd een probleem, maar wel wanneer het leidt tot terrorisme. Zo was een theater in Moskou recentelijk het doelwit van een door ISIS opgeëiste aanslag, waarbij 130 mensen om het leven kwamen. Het incident van Kuhr vormt voor de cultuursector wel de aanleiding om een veiligheidsprotocol op te stellen in samenwerking met de staatssecretaris van Cultuur, Fleur Gräper. De organisaties willen een beroep kunnen doen op veiligheidsmaatregelen van de overheid.
Veiligheidsmaatregelen in samenwerking met politie en gemeenten
Veel podia hebben al protocollen, waarin bijvoorbeeld wordt beschreven wanneer een voorstelling stil wordt gelegd of (extra) beveiliging wordt ingezet. Echter worden deze maatregelen nog niet (altijd) in samenwerking met politie en gemeenten getroffen, terwijl dit wel belangrijk is om goed voorbereid te zijn op potentiële dreigingen. In de gemeente Stadskanaal gebeurde dit afgelopen dinsdag wél. Naar aanleiding van het incident in Waalwijk legde het theater de kaartverkoop stil, in opdracht van de gemeente Stadskanaal, de politie en het Openbaar Ministerie. Bezoekers die al voor het incident een kaartje hadden gekocht waren nog wel welkom.
Het incident leeft en maatregelen leiden dan ook tot discussie. De cultuursector is een plek waar de actualiteit wordt aangekaart. Dit mag soms best tot frictie leiden, mits er geen gevaar voor de openbare orde en veiligheid ontstaat. Hiervoor is het essentieel dat niet alleen de cultuursector, maar ook bijvoorbeeld een Adviseur Openbare Orde en Veiligheid binnen een gemeente een stap naar voren doet. Organisaties moeten namelijk rekening houden met een breed scala aan artiesten en theatermakers met allerlei verschillende achtergronden en geloofsovertuigingen. Hiervoor is het essentieel om samen te werken zodat evenementen zoals concerten, festivals of theatervoorstellingen beschermd en veilig bezocht kunnen worden.
Gebruik deze incidenten om na te denken over welke maatregelen je als organisatie neemt. Bespreek als organisatie hoe en wanneer je je beveiliging opschaalt. En is iedereen zich bewust van zijn of haar rol tijdens een incident?
Scherp denkt graag mee over veiligheidsmaatregelen en ontzorgt daarmee de cultuursector
Gebruik het incident van Kuhr dus om na te denken over welke preventieve en repressieve maatregelen je als organisatie neemt. Hoe snel schaal je op met het aantal beveiligers? Is iedereen zich bewust van zijn/haar rol wanneer er een incident plaatsvindt?
Onze adviseurs hebben ruime ervaring op het gebied van evenementenveiligheid en (contra)terrorisme, extremisme en radicalisering. Scherp ondersteunt graag op het gebied van beleid en geeft een compleet beeld van het sentiment rondom een dergelijk evenement. Het gaat tenslotte niet alleen om wat er op locatie plaatsvindt, er moet ook inzicht zijn in de situatie die zich online afspeelt. Op basis hiervan kunnen eventuele maatregelen worden genomen.
Scherp monitort het online sentiment met een analysetool, zowel voor- als tijdens het evenement. Experts Rianne,Fleur enKayleigh zijn in staat om de potentiële dreiging te duiden met behulp van hun kennis over evenementenveiligheid, (contra)terrorisme, extremisme en radicalisering. Deze informatie wordt vervolgens verwerkt in een advies richting de organisatie/locatie.