Hoe kan een gemeente zich weerbaar maken tegen ondermijning?

Ondermijning is een containerbegrip. Voordat we dieper op het onderwerp ingaan, is het daarom essentieel om stil te staan bij wat ondermijning precies inhoudt. Collega Erik Baas legt het graag uit.

De definitie van ondermijning

Ondermijning wordt omschreven als het effect dat illegale activiteiten van criminelen op de samenleving heeft, ofwel het negatieve effect dat de onderwereld op de bovenwereld heeft. Als er gekeken wordt vanuit het perspectief van de lokale overheid (de gemeenten) wordt er over een aantal fenomenen gesproken:

• Witwassen;
  Witwassen is een methode om illegaal verkregen geld legaal te maken.
• Frauderen (met subsidies of PGB);
  Denk aan documentatiefraude, of subsidies worden ten onrechte gebruikt voor andere zaken dan waarvoor de subsidie is verleend.
• Productie en vervaardiging van drugs;
  Elke vorm van op een niet-geregistreerde manier drugs maken of verkopen.
• Mensenhandel;
  Het werven, vervoeren of opnemen en huisvesten van mensen onder dwang. Vormen van mensenhandel zijn bijvoorbeeld seksuele uitbuiting of arbeidsuitbuiting.

Een ander onderwerp met betrekking tot ondermijning dat binnen lokale overheden speelt, is integriteit. Dit kenmerkt zich door weerbare ambtenaren en bestuurders. Er wordt immers gewerkt met overheidsgeld, wat absoluut op de juiste manier moet worden besteed. De overheid heeft er dus baat bij dat zij niet ongewild met legale middelen uit de bovenwereld de onderwereld faciliteert. 

Zo kan een gemeente zich weerbaar maken tegen ondermijning

Zolang er mensen zijn, is er al ondermijning en zolang er mensen blijven, zal er ook ondermijning blijven. Gemeenten kunnen echter wel wat doen in de aanpak van ondermijning. Voorkomen en weerbaar maken is essentieel.

Barrières opwerpen

Een gemeente kan zich weerbaar maken tegen ondermijning door zoveel mogelijk barrières op te werpen in het tegengaan van ondermijning en ondermijnende criminaliteit. Het hoofddoel hiervan is om te zorgen dat een overheid de onderwereld niet faciliteert.

Dit kan gedaan worden door:

1. Bepaalde vergunningsvoorwaarden opstellen
   Voorwaarden die aan een vergunning zijn verbonden, kunnen gewijzigd worden door een nieuw beleid of wetswijziging. Zo kan een gemeente het bijvoorbeeld moeilijker maken om evenementenvergunningen af te geven.
2. Bepaalde subsidievoorwaarden opstellen
   Voorwaarden die aan een subsidie zijn verbonden kunnen gewijzigd worden door nieuw beleid of wetswijziging. Een gemeente kan op het op deze manier bijvoorbeeld makkelijker maken om subsidies aan te vragen voor isolatiemaatregelen.
3. Beleid opstellen
   Er kan nieuw beleid worden opgesteld wanneer een bestaand probleem moet worden opgelost. Denk aan beleidsregels in het kader van de Wet Bibob (zoals bijvoorbeeld de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur).

Integer handelen

Daarnaast is integer handelen belangrijk om een gemeente weerbaar te maken tegen ondermijning. Denk aan bepaalde omgangsvormen en bewustzijn. Want, is iedereen binnen een gemeente zich bewust van de risico’s die ze lopen, en weten zij hoe ze met deze risico’s om moeten gaan? 

De risico’s die men loopt als raadslid, maar ook als ambtenaar of lid van het college van B en W. Zo kan een raadslid zich bijvoorbeeld heel integer opstellen, maar hierdoor te maken krijgen met intimidaties. Wat zijn dan de vervolgstappen? Het is belangrijk dat een gemeente zich hiervan bewust is en rekening houdt met alle scenario’s die mogelijk zijn.

Kortom, ondermijning is een begrip dat de hele samenleving raakt. Daarom is het voor gemeenten belangrijk om zichzelf en haar inwoners weerbaar te maken, door onder andere barrières op te werpen en integer te handelen.

Hulp of advies nodig?

Heb je vragen over ondermijning? Of heb je ondersteuning of hulp nodig in de aanpak daarvan? We denken graag met je mee. Neem in dat geval vrijblijvend contact met ons op via info@scherpinveiligheid.nl of telefonisch via 085-0161357.